» گزارش اجمالی جشنواره کتاب سال دانشجویی
امروز چهار شنبه 14 آذر 1403

 گزارش اجمالي بیستمين دورة جشنواره كتاب سال دانشجويي 

با عنايت پروردگار متعال، براي بیستمين بار، در جشنوارة كتاب سال دانشجويي، شاهد به بار نشستن انديشه‌هاي پويا و تلاش مستمر علمي ـ پژوهشي دانشجويان اين مرز و بوم هستيم كه در قالب كتاب، تدوين و عرضه شده‌اند.

دبيرخانة دائمي كتاب سال دانشجويي بر اين عقيده است كه ضمن ارج نهادن به تلاشهاي علمي دانشجويان مؤلف، مترجم و جوانان اهل قلم، استعداد اين نسل پويا را در ميدان تأليف، تحقيق و ترجمه، بازآزمايي كند و زمينة مطالعه و انديشيدن هر چه بيشتر در حوزههاي مختلف علمي را فراهم آورد و در اين عرصه، پيوند دانشجويان را با قلم و كتابت و دانش، بيش از پيش مستحكم كند تا آنان نيز در گسترش مرزهاي دانش و جنبش نرم افزاري، نقشآفرين باشند.

در راستاي دستيابي به اين اهداف بلند، همكاري و همراهي صميمانة وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور، سازمان همياري اشتغال دانش آموختگان جهاددانشگاهي، مرکز اطلاع رسانی بازارکار جهاددانشگاهی، معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور، موجبات برگزاري بیستمين دورة كتاب سال دانشجويي را فراهم آورد.

بخش‌هاي جشنواره

1ـ بخش اصلي:

با انتشار فراخوان بیستمین دورة كتاب سال دانشجويي، از تمامي دانشجويان مؤلف و مترجم كشور در تمامي مقاطع تحصيلي و در تمامي رشتهها دعوت شد تا آثاري را كه در دوران دانشجويي و در قالب كتاب منتشر كرده‌اند، با رعايت شرايط مندرج در آگهي فراخوان، به دبيرخانه دائمي ارسال كنند.

اين بخش شامل 6 گروه به شرح زير است:

    1ـ گروه علوم پايه: فيزيك، شيمي، زيست شناسي، زمين شناسي، رياضي و...

    2ـ گروه علوم كشاورزي و منابع طبيعي: زراعت، صنايع چوب، باغباني و دامپروري و....

    3ـ گروه هنر و معماري: معماري، نقاشي، موسيقي، عكاسي و ....

    4ـ گروه فنّي و مهندسي :كامپيوتر، الكترونيك، عمران، مكانيك، صنايع و...

    5ـ گروه علوم پزشكي و دامپزشكي: پزشكي، دندانپزشكي، دامپزشكي، پرستاري، مامايي و ...

    6ـ گروه علوم انساني: دين و فلسفه، زبان و ادبيات، روان شناسي، حقوق و علوم سياسي، تاريخ، مديريت و  اقتصاد، علوم اجتماعي، تربيت بدني و .......

 2ـ بخش ويژه

در اين دوره، بخش ويژة جشنواره، به آثار نگارش يافته با موضوعات زير اختصاص يافته است؛

الف) حماسه اقتصادی، حماسه سیاسی به (مناسبت نامگذاري سال جاري از سوي مقام معظم رهبري)

ب) اشتغال و كارآفريني

ج)گردشگري

 د) علوم قرآني (چهارمین دوره انتخاب کتاب سال قرآنی)

 3- بخش مؤلف جوان

دبيرخانة جشنوارة كتاب سال دانشجويي، ضمن اعلام ضرورت حمايت از مؤلفان نوقلم و دانشجويان جوان و كوشاي عرصة كتاب دانشجويي، در همة دوره‌های جشنواره، سرفصل ویژه‌ای را به انتخاب جوانترین مؤلف [در کنار کیفیت و ارزش اثر] اختصاص می‌دهد و می‌کوشد جوانترين دانشجوي اهل قلم جشنواره را به صورت مجزا معرفي و تشويق کند.

 4- بخش ناشر برتر

دبيرخانة جشنواره مفتخر است در اين دوره نيز به روال دوره‌هاي گذشته، به منظور ارج نهادن به تلاشهاي ناشران (به عنوان يكي از اركان حوزة نشر)، از ميان ناشراني كه بيشترين فعاليت را در انتشار آثار دانشجويي داشته‌اند، ناشر يا ناشراني را به عنوان ناشر برتر انتخاب و از آنان تقدیر کند.

 5- تقدیر به خاطر تعدد آثار ارزشمند

نظر به حجم زحمات برخی مؤلفان و مترجمان، همچنین ارزش و غنای محتوایی این آثار، در این دورة جشنواره، هیأت داوران، سرفصلی را برای تقدیر از مؤلفان و مترجمان، به دلیل تعدد آثار ارزشمند گشوده است.

جمع آوري آثار

مراحل اجرايي اين دوره، از خرداد 1392، با اعلام آگهي فراخوان از طريق رسانه‌ها (صدا و سيما، مطبوعات، شبكة اينترنت و...) و تبليغات در سطح دانشگاهها و مراكز آموزش عالي دولتي و غيردولتي سراسر كشور آغاز شد.

ضمن برقراري ارتباط با ناشراني كه در زمينة انتشار كتابهاي دانشگاهي، داراي اعتبار و سابقة خوبي بودند (از طريق مكاتبه و دعوت حضوري از آنان براي مشاركت در اين حركت علمي ـ فرهنگي دعوت شد كه در اين ارتباط، مراكز انتشاراتي آتي نگر، خرسندی، ارجمند، خانه زیست شناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، حتمي، تیمورزاده، ديباگران، کلک زرین، جمال هنر، بوستان کتاب، فدک ایساتیس، جهاددانشگاهی واحد تهران، طحان و انجمن فرهنگي ناشران كتاب دانشگاهي، با ارسال آثار دانشجويي، با دبيرخانه همكاري كردند.

در اين دوره مجموع آثار دريافتي، براساس شرايط و معيارهاي دبيرخانه طبقه بندي و آثاري كه فاقد مشخصات اعلام شده در فراخوان بودند، حذف شدند. همچنين كتاب‌ها بر مبنای اعلام صاحب اثر و بر اساس موضوع در بخش‌ها و گروههای مختلف جشنواره طبقه‌بندی شدند.

داوري و ارزيابي آثار

نظر به حساسيت و اهميت اساسي داوري و ارزيابي، همچنين لزوم توجه به ملاحظات علمي و تخصصي، داوري هر كتاب در 4 مرحله به شرح زير انجام شده است:

مرحلة اوّل: آثار رسيده از منظر انطباق با شرايط دبيرخانه، بررسي و كتابها با توجه به عنوان،  موضوع و محتوا، در رشته‌ها و گروههاي تعيين شده طبقه بندي شدند.

مرحلة دوم: هر كتاب توسط مدير گروه و به همراه دو مشاور،  بر مبناي فرم مرحلة اوّل داوري و مبتني بر شاخصهاي:  1ـ مناسب بودن محتواي كلي كتاب 2ـ شيوة تجزيه و تحليل و نتيجه گيري علمي مطالب كتاب 3ـ سبك و شيوة نگارش كتاب 4ـ به كارگيري خلاقيت علمي در محتوا و ارائه مطالب كتاب 5ـ جامعيت و كاربردي بودن مطالب كتاب؛ ارزيابي و داوري شد.

كسب حداقل 70 % امتياز، از جمله ضوابط پذيرش اثر براي مرحلة سوم داوري بود.

مرحلة سوم: آثار توسط هيأت داوران و براساس فرمهاي داوري مخصوص هر گروه ارزشيابي شدند. در اين مرحله، هر گروه داراي فرم خاصي بود كه در آن به شاخصهاي جزئيتري پرداخته شده است .

مرحلة چهارم : هيأت داوران در جلسة نهايي داوري، آثار برتر هر گروه را به تفكيك تعيين و با در نظر گرفتن تمامي شرايط و ضوابط علمي موجود و طبق آيين‌نامة جشنوارة كتاب سال دانشجويي، آثار برتر را در 6 گروه اصلي و بخش ويژه معرفي كردند.

     در بیستمین دورة كتاب سال دانشجويي، جمعاً 406 اثر دريافت شد كه در 6 گروه طبقهبندي و مورد ارزيابي قرار گرفته شدند.

آمار 20 دورة برگزاري كتاب سال، به شرح جدول زير است:

دوره

سال

تعداد عناوين كتابهاي دريافتي

اول

1373

167

دوم

1374

98

سوم

1375

158

چهارم

1376

80

پنجم

1377

161

ششم

1378

224

هفتم

1379

200

هشتم

1380

282

نهم

1381

348

دهم

1382

583

يازدهم

1383

535

دوازدهم

1384

435

سيزدهم

1385

501

چهاردهم

1386

540

پانزدهم

1387

541

شانزدهم

1388

502

هفدهم

1389

469

هجدهم

1390

354

نوزدهم

1391

219

بیستم

1392

406

جمع كل

6803

 

مقايسه آماري تعداد آثار دريافت شده در گروه‌هاي مختلف، به تفكيك نوع اثر و جنسيت شركت‌كنندگان، در جدول زير منعكس شده و به پيوست آمده است.

آمار كتابهاي رسيده به دبيرخانة بیستمین دوره كتاب سال دانشجويي

رديف

گروهها

تعداد آثار رسيده

تأليف

ترجمه

1

فنّي و مهندسي

59

44

15

2

علوم پايه

27

10

17

3

علوم پزشكي و دامپزشكي

61

27

34

4

هنر و معماري

23

19

4

5

كشاورزي و منابع طبيعي

19

11

8

6

فلسفه

8

4

4

7

دين

17

13

4

8

حقوق

16

13

3

9

علوم سياسي

9

5

4

10

تاريخ

13

13

0

11

جغرافيا

3

2

1

12

مديريت و حسابداري و اقتصاد

27

21

6

13

علوم اجتماعي

20

19

1

14

تربيت بدني

11

6

5

15

روان‌شناسي و علوم تربيتي

40

22

18

16

زبان و ادبيات

34

33

1

17

بخش ویژه - علوم قرآنی

9

8

1

18

بخش ویژه - کارآفرینی

6

4

2

19

بخش ویژه – حماسه سیاسی، حماسه اقتصادی

3

3

0

20

بخش ویژه - گردشگری

1

1

0

جمع كل

406

278

128

 

مؤلف جوان

 هيأت داوران، با بررسي محتواي آثار رسيده و سنّ مؤلفان و مترجمان آثار، هيچ يك از شركت كنندگان در جشنواره را واجد شرايط مؤلف جوان نمي‌داند، لذا جايزة ويژة اين بخش، به هيچ يك از شركت كنندگان تعلق نگرفت.

ناشر لايق تقدیر

 دبيرخانة كتاب سال دانشجويي، به دليل تعدد، آثار، غنای محتوا و استمرار فعاليت در جهت چاپ و نشر آثار دانشجويي و اثر گذاري بر فضاي نشر آثار دانشجويي، انتشارات ذیل را به عنوان ناشران لايق تقدیر معرفي مي‌کند: 

1-      انتشارات خانه زیست‌شناسی

2-      انتشارات جمال هنر

3-      انتشارات کلک زرین

4-      انتشارات ارجمند